Deklaracja z Sopron

Partnerzy współpracujący w ramach Programu “Central and Eastern European Greenways” (CEG) zgodzili się na niniejszą deklarację, która określa wspólne cele Programu na lata 2006 - 2007:

CEG jest modelowym programem realizowanym w regionie Europy Środkowo-Wschodniej pod auspicjami Stowarzyszenia Environmental Partnership for Sustainable Development (EPSD).

To międzynarodowe stowarzyszenie fundacji z Republiki Czeskiej, Słowacji, Polski, Węgier, Rumunii i Bułgarii zajmuje się mobilizowaniem i wzmacnianiem lokalnych społeczności w działaniach na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju. EPSD prowadzi regionalny program mający na celu tworzenie sieci zielonych szlaków – greenways w Europie Środkowo-Wschodniej i łączenie ich z innymi inicjatywami europejskimi i transatlantyckimi.

Z pomocą tych fundacji Program CEG rozszerza się o inne kraje Europy Południowej i Wschodniej takie jak: Serbia, Chorwacja, Białoruś i Ukraina. Program CEG jest także aktywny w Austrii za pośrednictwem partnerów – stowarzyszenia Future base Weinviertel, Niederösterreich Werbung oraz agencji turystycznej Weinviertel Tourismus GmbH. W Niemczech nowa współpraca wiąże z fundacją Landesstiftung Natur und Umwelt w Saksonii.

Definicja zielonych szlaków – greenways w Europie Środkowo-Wschodniej

Zielone szlaki - greenways to wielofunkcyjne szlaki służące niezmotoryzowanym użytkownikom, prowadzące wzdłuż naturalnych korytarzy, historycznych tras handlowych, rzek i kolei. Są zarządzane przez miejscowe społeczności w celu pobudzania zrównoważonego rozwoju i promocji zdrowego stylu życia. Zielone szlaki tworzą ramy dla realizacji lokalnych inicjatyw społecznych i projektów związanych z ochroną przyrody i krajobrazu, zachowaniem dziedzictwa kulturowego, turystyką przyjazną dla środowiska i zrównoważonym transportem. Zielone szlaki odpowiadają na potrzeby zarówno mieszkańców jak i zwiedzających oraz wnoszą pozytywny wkład w ożywianie gospodarki lokalnej.

Cele i założenia Programu CEG

Program CEG dostarcza społecznościom lokalnym inspiracji oraz pomocy finansowej, merytorycznej i organizacyjnej w ich działaniach na rzecz ochrony unikalności miejsc, w których żyją, tak by osiągnięta została harmonia pomiędzy ochroną a eksploatacją zasobów lokalnych.

Celem Programu CEG jest tworzenie otwartej sieci współpracy pomiędzy sektorem pozarządowym, publicznym, biznesem i instytucjami rządowymi, dzięki której w sposób kompleksowy wspierane będą działania miejscowych ludzi na rzecz budowania i rewitalizacji dla dobra publicznego szlaków dziedzictwa i naturalnych korytarzy nazywanych zielonymi szlakami – greenways w krajach i regionach Europy Środkowo-Wschodniej.

Główne cele Programu CEG:

• Rozwijanie i wspieranie projektów zielonych szlaków – greenways które łączą ochronę dziedzictwa kulturowego z poprawą stanu środowiska naturalnego, pobudzają zrównoważony rozwój i przyczyniają się do poprawy jakości życia na obszarach wiejskich i w miastach;

• Budowanie sieci współpracy pomiędzy instytucjami różnych sektorów na rzecz wspierania organizacyjnego, merytorycznego i finansowego projektów i inicjatyw, które dzielą filozofię Greenways.

Plan działania programu CEG na lata 2006/7:

Rozszerzenie sieci CEG

Stowarzyszenie EPSD za pośrednictwem krajowych Programów – Greenways będzie koncentrować się na przyszłym poszerzeniu istniejącej sieci CEG o nowe organizacje partnerskie z Europy Środkowej i Wschodniej, w szczególności z Serbii, Czarnogóry, Bośni i Hercegowiny, Słowenii, Macedonii, Ukrainy oraz Białorusi. EPSD przekaże nowym partnerom niezbędne informacje nt. wspólnych europejskich celów greenways, realizowanych projektów, działań Europejskiego Stowarzyszenia Greenways (EGWA) oraz innych organizacji partnerskich z USA i Australii.

Wzmocnienie współpracy z EGWA

Wspólnym celem partnerów CEG jest wzmacnianie pozycji Stowarzyszenia EGWA w Europie. Traktujemy Stowarzyszenie EGWA jako platformę współpracy europejskiej w tematyce greenways oraz jako partnera w kontaktach z instytucjami z Unii Europejskiej. Dlatego zachęca się wszystkich partnerów CEG do włączenia się w struktury EGWA jako indywidualni członkowie od 2007 r. Jednocześnie naszą wspólną polityką w odniesieniu do EGWA będzie utworzenie regionalnego oddziału tego Stowarzyszenia na region Europy Środkowo-Wschodniej. Oddział ten będzie odpowiedzialny za plan działań CEG oraz będzie reprezentował wspólne interesy członków CEG.

Cele:

• przygotowanie i złożenie zgłoszeń członkowskich do EGWA,

• przygotowanie propozycji utworzenia regionalnego oddziału EGWA dla Europy Środkowo-Wschodniej (w formie licencji dla CEG),

• opracowanie propozycji organizacji i finansowania europejskiej/regionalnej konferencji Greenways w 2007/2008 r.

Wspólne wydarzenia Programu CEG

Działania członków Programu CEG będą koncentrować się na 3 głównych wydarzeniach:

1. Dzień Ziemi (22 kwietnia)

To wydarzenie będzie wykorzystywane jako okazja do zaprezentowania wkładu zielonych szlaków – greenways w OCHRONĘ ŚRODOWISKA (ochrona przyrody i krajobrazu, tworzenie obszarów zielonych oraz edukacja ekologiczna wzdłuż zielonych szlaków). Z tej okazji będziemy organizować akcje sadzenia drzew i tworzenia parków oraz miejsc zielonych wzdłuż szlaków greenways z udziałem społeczności lokalnych.

2.Tydzień Turystyki Rowerowej (pierwszy tydzień czerwca) oraz Międzynarodowy Dzień Szlaków (pierwsza sobota czerwca)

Będziemy wykorzystywać te wydarzenia do docierania bezpośrednio do użytkowników szlaków i uświadamiania im jaki wnoszą wkład w promocję ZDROWEGO STYLU ŻYCIA (poprawa jakości życia, promocja zrównoważonych form turystyki). Będziemy organizować i wspierać rajdy piesze, rowerowe oraz inne formy promocji szlaków dla sportu i rekreacji.

3. Europejski Tydzień Mobilności (zrównoważonego transportu) - European Mobility Week (16-22 września) and Europejski Dzień Zielonych Szlaków – Greenways (20 września)

To wydarzenie będzie wykorzystywane jako okazja do zaprezentowania wkładu zielonych szlaków – Greenways w ZRÓWNOWAŻONY TRANSPORT (bezpieczeństwo i dostępność komunikacyjna w miastach). Będziemy organizować i wspierać akcje skierowane do społeczeństwa, zwracające uwagę na prawa pieszych, rowerzystów i innych użytkowników niezmotoryzowanych form transportu i komunikacji publicznej, promować potrzebę tworzenia przestrzeni publicznych oraz odpowiedniej infrastruktury dla alternatywnych form transportu w miastach.

Cele:

• przygotowanie wspólnej deklaracji nt. powyższych wydarzeń i pozyskanie wpływowych partnerów na szczeblu krajowym (stowarzyszenia turystyczne i sportowe, ministerstwa, narodowe organizacje turystyczne, samorządy regionalne i lokalne),

• przedyskutowanie Tygodnia Turystyki Rowerowej z Europejską Federacją Cyklistów ECF (wystąpienie z propozycją organizacji wydarzenia w formie Tygodnia Euro Velo) oraz Międzynarodową Organizacją Turystyki UNWTO.

Wspólne projekty CEG:

Bicyclists Welcome! (“Miejsca przyjazne rowerzystom”) oraz Czysta Turystyka

Wszyscy partnerzy CEG będą aktywnie poszukiwali w swoich krajach możliwości wdrożenia lub wspierania systemów certyfikacji dla miejsc przyjaznych rowerzystom Bicyclists Welcome!. Wspólny schemat takich projektów, w tym projekt graficzny oznakowania miejsc (kryteria certyfikacji oraz logo) będą stworzone w oparciu o inicjatywę realizowaną w Republice Czeskiej, gdzie wdrażany jest taki system certyfikacji (projekt jest aktualnie przygotowywany na Słowacji i w Polsce).

Cele:

• przygotowanie angielskiej wersji kryteriów i warunków cerytikatu Bicyclists Welcome! jako wspólnej bazy informacyjnej dla indywidualnych projektów krajowych,

• pozyskanie instytucji rządowych gotowych do rekomendowania i wspierania takich projektów na szczeblu krajowym w poszczególnych krajach Europy Środkowo-Wschodniej,

• stworzenie propozycji ogólnoeuropejskiej unifikacji kryteriów, warunków i oznakowania graficznego w odniesieniu do krajów, gdzie taki system certyfikacji jest już wdrażany. Taka propozycja zostanie również wysłana do Europejskiej Federacji Cyklistów ECF oraz Światowej Organizacji Turystyki UWTO.

Partnerzy CEG będą także poszukiwać możliwości wdrażania innego certyfikatu skierowanego do firm z branży turystycznej na zielonych szlakach – greenways – CZYSTA TURYSTYKA realizowanego w Polsce. Jego celem jest podnoszenie konkurencyjności firm z branży turystycznej poprzez podejmowanie działań w zakresie ochrony środowiska i angażowanie się w działania na rzecz społeczności loklanych w regionie. Certyfikat CZYSTEJ TURYSTYKI powstał w wyniku rosnących potrzeb dostosowania się przedsiębiorstw do trendów i standardów europejskich i światowych w gospodarce turystycznej.

Nieużytkowane linie kolejowe (Rails-to-trails) i ochrona dziedzictwa kolejowego

Partnerzy CEG będą aktywnie lokalizować i monitorować sytuację opuszczonych, nieużytkowanych linii kolejowych jako potencjalnych korytarzy dla zielonych szlaków – greenways w swoich krajach. Przykład takiego krajowego raportu zrealizowanego w Republice Czeskiej zostanie przesłany do pozostałych partnerów. Po przedstawieniu krajowych raportów zostanie podjęta decyzja w ramach CEG nt. skoordynowanego podejścia do właściwych decydentów oraz instytucji Unii Europejskiej co do zamiany tej infrastruktury kolejowej na funkcjonujące zielone szlaki – greenways. Partnerzy CEG będą także inicjować wspierać projekty związane z ochroną i interpretacją dziedzictwa kolejowego na zielonych szlakach – greenways.

Kryteria Zielonych Szlaków – Greenways

Wykorzystując własne doświadczenie oraz wiedzę i doświadczenia innych partnerskich organizacji w Europie i USA, partnerzy CEG proponują następujące Kryteria Zielonych Szlaków – Greenways dla pomyślnego rozwoju projektów w Europie Środkowo-Wschodniej. Wypełnienie tych kryteriów jest warunkiem używania nazwy i logo Greenways. Wykaz Kryteriów jest załączony do niniejszej Deklaracji.

Więcej informacji o Programie CEG: www.greenways.info

Powyższe uzgodnienia, podjęte na spotkaniu Programu CEG w Sopron, w lipcu 2006 r., zostały podpisane przez:

Daniel Mourek
Koordynator Programu CEG, Environmental Partnership for Sustainable Development (EPSD)

David Murphy
Menadżer, Environmental Partnership for Sustainable Development (EPSD)

Juraj Flamik
Krajowy Koordynator Greenways, Nadace Partnerství, Republika Czeska

Dominika Zaręba
Krajowy Koordynator Greenways, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Polska

Jano Roháč
Krajowy Koordynator Greenways, Nadácia Ekopolis, Słowacja

Kristina Budai
Krajowy Koordynator Greenways, Ökotárs Alapítvány, Węgry

Csilla Daniel
Krajowy Koordynator Greenways, Fundatia pentru Parteneriat, Rumunia

Stefan Popov
Krajowy Koordynator Greenways, Фондация „ЕкоОбщност”, Bułgaria

Duško Medič
Koordynator Greenways, „Zelena mreža” Voivodine, Serbia

Momo Schuebl
Future Base Weinviertel, Austria

Yuriy Hudyma
Fundacja “Karpackie ścieżki”, Ukraina

Valeria Klitsounova
Tsimur Krol
Общественное Объединение «Агро- и Экотуризм», Białoruś