ZIELONY ROWER - GREENWAY KARPATY WSCHODNIE

Polska, Słowacja, Ukraina

Prezentacja szlaku

Celem inicjatywy “Zielony Rower” jest stworzenie międzynarodowej sieci tras przeznaczonych do turystyki rowerowej i innych niezmotoryzowanych form podróżowania, na terenach Rezerwatu Biosfery Karpat Wschodnich. Szlak umożliwia poznanie wspaniałego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego tego obszaru, zarówno jego mieszkańcom, jak i turystom. Dzięki zaangażowaniu lokalnych społeczności, „Zielony Rower” to znacznie więcej, niż tylko szlak rowerowy – stanowi inspirację dla wszystkich, którym leży na sercu zachowanie piękna przyrody w Bieszczadach i różnorodności kulturowej. W całym regionie powstają nowe inicjatywy oparte na tradycyjnym rękodzielnictwie, warsztaty artystów, galerie, wytwarzane są produkty lokalne, realizowane są programy na rzecz ochrony środowiska angażujące lokalnych rolników. W działaniach tych biorą udział lokalne organizacje pozarządowe, szkoły i samorządy.

Podróżując szlakiem „Zielony Rower” można odwiedzić warsztat bibułkarza w Bóbrce (gdzie lokalny artysta uczy, jak z bibuły zrobić piękne kwiaty), warsztaty garncarskie w gospodarstwie agroturystycznym w Jankowcach lub też galerię, która sprzedaje lokalne produkty, wytwarzane pod marką „Made in Bieszczady”. W Zatwarnicy można zwiedzić zabytkową drewnianą chatę bojkowską, w której obecnie mieści się centrum edukacji ekologicznej, promujące lokalne rękodzieło i kuchnię. Wzdłuż szlaku działa wiele inicjatyw społeczności lokalnych, które czerpią z bogatego dziedzictwa regionu. Najlepszym z nich przyznano logo „Zielonego Roweru”.

Inicjatywa “Zielony Rower” powstała w 2001 r., aby wzmocnić udział lokalnych społeczności w rozwoju gospodarczym, a jednocześnie chronić wyjątkowy charakter przyrody Bieszczad i ich dziedzictwo kulturowe. Projekt szybko zyskał poparcie społeczne, a jego zwolennicy zawiązali grupę partnerską pod nazwą „Zielone Bieszczady”. Grupa ta jest koalicją, skupiającą 32 organizacje pozarządowe, 10 samorządów gminnych, 20 szkół, 28 małych i średnich firm, władze parku narodowego i Rezerwatu Biosfery Karpaty Wschodnie oraz Fundację Partnerstwo dla Środowiska.

Koordynatorem szlaku „Zielony Rower“ jest Bieszczadzka Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, z siedzibą w Lesku. Fundacja współpracuje z Bieszczadzkim Towarzystwem Cyklistów. Greenway „Zielony Rower“ został zapoczątkowany w Polsce, ale w 2004r. uruchomiono trasę na Słowacji, a w 2005r. w ukraińskiej części Karpat Wschodnich.

Główne atrakcje turystyczne i ważniejsze miejscowości wzdłuż szlaku (dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe)

Wschodnie Karpaty to region, który łączy bezcenne wartości przyrodnicze z kolorową mozaiką etniczno-kulturową oraz bogatą historią trzech krajów: Polski, Słowacji i Ukrainy. Główny obszar Rezerwatu Biosfery UNESCO (pierwszy trójstronny rezerwat na świecie) obejmuje ochroną fragmenty pierwotnej puszczy karpackiej oraz obszary, które stanowią siedlisko dużych drapieżników.

Główne atrakcje turystyczne:

• Bieszczadzki Park Narodowy – największy górski park narodowy w Polsce;
• Piesze i konne wędrówki po połoninach – górskich łąkach typowych dla Karpat Wschodnich;
• Wycieczki rowerowe wzdłuż górskich dolin;
• Przejazd bieszczadzką kolejką wąskotorową w Ciśniańsko-Wetlińskim Parku Krajobrazowym;
• Wędrówki przyrodnicze z wykwalifikowanym przewodnikiem – fotografowanie i tropienie karpackiej zwierzyny – wilków, żubrów, jeleni; podglądanie ptaków;
• Wieczory z karpacką muzyką, winem i lokalnymi tradycjami;
• Zabytkowe drewniane cerkwie;
• Galerie sztuki i pracownie artystów;
• Udział w warsztatach tradycyjnego rekodzielnictwa i rzemiosła: garncarstwo, bibułkarstwo, malowanie na szkle, kowalstwo artystyczne, wikliniarstwo itd.;
• Loty szybowcem lub paralotnią nad Bieszczadami;
• Przejażdżki psimi zaprzęgami w zimie;
• Narciarstwo biegowe i zjazdowe;
• Jesienne i wiosenne wyprawy fotograficzne - „polowania“ z aparatem fotograficznym;
• Wycieczki kajakiem i żeglowanie po Jeziorze Solińskim i rzece San;
• Ekomuzeum Trzech Kultur w Lutowiskach;
• Miejsca pamięci kultury żydowskiej;
• Lokalna kuchnia – mieszanka tradycji kulinarnych wielu kultur i narodów;
• Wędkarstwo (pstrągi i lipienie).

Główne miejscowości:

Szlak prowadzi przez małe, zaciszne wsie. Największe z nich to: Cisna, Baligród, Solina, Olszanica, Lutowiska, Czarna, Komańcza.

Lesko i Ustrzyki Dolne to dwa miasta, z których najwygodniej jest wyruszyć na szlak „Zielony Rower“. Do obydwóch można dojechać transportem publicznym.

Ogólna charakterystyka szlaku

Geograficzny przebieg szlaku (główne miejscowości, początek i koniec szlaku) – miejscowości i obszary przez które przebiega szlak:

główna oś szlaku (nr R–61): Roztoki Górne (przejście graniczne ze Słowacją) – Cisna – Solina – Myczkowce – Lesko – Olszanica – Brzegi Dolne – Krościenko (przejście graniczne z Ukrainą). Punkty startowe szlaku to dwa miasta: Ustrzyki Dolne (dokąd można dojechać koleją) i Lesko, gdzie znajduje się punkt informacji turystycznej.

Długość – 900 km, w tym: 105 km głównej osi szlaku międzynarodowego + 200 km górskiego szlaku rowerowego “Extreme Bieszczady” + 595 km tras lokalnych.

Nawierzchnia– drogi utwardzone (główna oś szlaku)

Procentowy udział dróg polnych i leśnych, dróg wyłączonych z ruchu samochodowego, dróg samochodowych o niskim / średnim / wysokim natężeniu ruchu – oś główna szlaku i trasy dodatkowe:

(44 %) – 396 km – utwardzone drogi leśne

(22,22 %) – 200 km – nieutwardzone drogi leśne

(12,24 %) – 110, 2 km – drogi lokalne o niskim natężeniu ruchu

(21,54 %) – 193, 8 km – drogi o średnim natężeniu ruchu

Główni użytkownicy oś główna szlaku: rowerzyści szlaki lokalne i lokalna oferta turystyczna: rowery górskie, turystyka piesza, kajaki, narciarstwo biegowe.

Oferta dodatkowa: kolejka wąskotorowa, eko-turystyczne wędrówki fotograficzne, tropienie zwierząt w Bieszczadzkim Parku Narodowym i rezerwatach, udział w lokalnych wydarzeniach i imprezach, warsztaty rękodzielnictwa i rzemiosła (garncarstwo, bibułkarstwo, malowanie na szkle itd.), Ekomuzeum Trzech Kultur w Lutowiskach, i wiele innych.

Dostępność innych środków transportu (możliwość poruszania się po szlaku lub dojazdu do niego środkami komunikacji publicznej)

Podróż szlakiem “Zielony Rower” najwygodniej jest rozpocząć w miejscowości Ustrzyki Dolne, dokąd można dojechać pociągiem. Miasto posiada dobre połączenie kolejowe z Rzeszowem (przejazd ok. 2-3 godz.). Z Warszawy można dotrzeć tu pociągiem, autobusem lub minibusem (przejazd ok. 7-9 godz.). Dojeżdżając z Krakowa, najlepiej pojechać pociągiem do Rzeszowa, a następnie autobusem w Bieszczady.

Informacje o połączeniach: kolejowych www.pkp.pl, lokalnych autobusowych i prywatnych busów www.bieszczady.pl, autobusowych regionalnych www.pksconnexsanok.pl

Dostępne mapy i przewodniki

Przewodnik po szlaku wraz z mapą został wydany w języku polskim, angielskim, słowackim i ukraińskim, i jest dostepny w księgarniach w całej Polsce.

Kontakt z organizacją zarządzającą szlakiem

• Karpackie Centrum Turystyki Aktywnej “Zielony Rower” – operator turystyczny i firma społeczna

Przemysław Ołdakowski, Koordynator szlaku „Zielony Rower – Greenway Karpaty Wschodnie“,

Bieszczadzka Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Karpackie Centrum Turystyki Aktywnej “Zielony Rower”,

38-600 Lesko, Polska, Plac Konstytucji 3 Maja 7,

tel./fax: + 48 13 469 62 90, kom: + 48 600 023 490, e-mail: biuro@zielonyrower.pl

Więcej ofert turystycznych posiadających certyfikat “Zielony Rower” na: www.zielonyrower.pl , dostępne wersje językowe: polska i angielska

• Bieszczadzkie Towarzystwo Cyklistów

Krzysztof Plamowski,

38-700 Ustrzyki Dolne, Polska, ul. 29 Listopada 51/1,

tel. +48 693 131 033, fax. +48 13 461 10 92, e-mail: biuro@btc.bieszczady.pl