Metodologia GWs
Podstawowe elementy składowe zielonego szlaku
1. Oznakowana główna oś - „backbone trail”
Główna oś łączy miejsca atrakcyjne pod względem krajoznawczym, przyrodniczym, kulturowym i historycznym. Szlak powinien był wyposażony w małą infrastrukturę – miejsca wypoczynkowe, spójne graficznie tablice informacyjne z mapami i logo szlaku. Szlaki rowerowe powinny prowadzić drogami o utwardzonej powierzchni o niskim natężeniu ruchu samochodowego. Modelowe szlaki – greenways, zgodnie ze standardami zachodnioeuropejskimi, prowadzą specjalnie wybudowanymi ścieżkami, które są bezpieczne i nie kolidują z ruchem samochodowym.
2. Oznakowana sieć różnorodnych, tematycznych szlaków i pętli lokalnych
Szlaki i pętle lokalne wpisane są w główną oś zielonego szlaku. Są to ścieżki i trasy rowerowe, piesze, konne, wodne, dla narciarstwa biegowego, bryczek konnych etc. Służą rekreacji, interpretacji dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz edukacji ekologicznej.
3. Produkt turystyczny zgodny z zasadami turystyki zrównoważonej
Na zielonym szlaku oferowane są specjalistyczne produkty turystyczne dla turystów indywidualnych lub grup zorganizowanych. Ważnym składnikiem każdej oferty są wydawnictwa turystyczne – mapy i przewodniki.
4. Partnerstwo w regionie i koordynator szlaku
Każdy zielony szlak jest realizowany przez grupę partnerów składającą się z organizacji pozarządowych, samorządów lokalnych i firm. Partnerzy podpisują deklarację udziału w projekcie i wybierają głównego koordynatora szlaku oraz koordynatorów lokalnych (w przypadku szlaków długodystansowych).
5. Lokalne inicjatywy na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego
Na zielonym szlaku prezentowane są lokalne inicjatywy społeczne projekty, które realizują pełni pasji i kreatywności ludzie – liderzy organizacji pozarządowych, animatorzy kultury, artyści, twórcy ludowi, dzieci i młodzież, nauczyciele, przedsiębiorcy i in.
Etapy tworzenia zielonych szlaków:
- określenie pomysłu na szlak (temat, myśl przewodnia, zasięg geograficzny),
- pozyskanie partnerów z trzech sektorów społecznego, publicznego oraz gospodarczego,
- opracowanie i podpisanie deklaracji współpracy zawierającej wizję projektu (zob. przykład deklaracji w ramce),
- wybór koordynatora szlaku oraz koordynatorów lokalnych (koordynatorów odcinków szlaków w przypadku tras długodystansowych),
- wybór nazwy szlaku i opracowanie logo,
- przygotowanie koncepcji przebiegu szlaku,
- opracowanie audytu turystycznego w konsultacji z partnerami (inwentaryzacja atrakcji przyrodniczych i kulturowych, imprez kulturalnych i artystycznych, bazy turystycznej, lokalnych produktów i inicjatyw społecznych).
- opracowanie projektu technicznego oznakowania szlaku,
- włączenie do partnerstwa samorządów lokalnych, w tym władz dużych miast na szlaku,
- pozyskanie środków finansowych na wizualizację szlaku,
- oznakowanie głównej nitki szlaku i tematycznych pętli regionalnych (oznakowanie kierunkowe i informacyjne wykorzystujące logo szlaku greenways).
III etap: „promocja i sprzedaż produktu turystycznego”
- opracowanie pomysłów na oferty/produktu turystyczne na szlaku wraz z segmentacją rynku,
- pozyskanie partnerów z branży turystycznej – opracowanie produktu turystycznego i jego sprzedaż na rynku,
- przygotowanie, publikacja i dystrybucja materiałów informacyjno-promocyjnych (mapy, przewodniki, informatory, strony www) – na początku najważniejsza jest MAPA szlaku oraz STRONA WWW (!).
IV etap: „wspieranie lokalnych inicjatyw”
- zapewnienie finansowania lokalnych projektów na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego – SZLAK GREENWAYS MUSI BYĆ WYPEŁNIONY LOKALNYMI INICJATYWAMI angażującymi społeczności lokalne (jest to jeden z jego głównych wyróżników). Najbardziej popularnymi lokalnymi inicjatywami na szlakach greenways są m.in.: imprezy kulturalne i artystyczne, galerie i sklepy lokalnych produktów, warsztaty rzemieślników i artystów, ekomuzea, szkolne ostoje przyrody, ośrodki edukacji ekologicznej, etc.
- tworzenie małej infrastruktury wokół szlaków – miejsca wypoczynkowe, tablice i punkty informacyjne, etc.,
- włączanie gestorów bazy noclegowej i żywieniowej w inicjatywę szlaku; zachęcanie branży turystycznej do pozyskiwania zielonych certyfikatów oraz podnoszenia jakości i kategorii swoich usług,
- DOCELOWO: pozyskiwanie środków finansowych na etapowe budowanie ścieżek niekolidujących z ruchem samochodowym, którymi będzie biegła główna oś szlaku. W pierwszej kolejności należy zadbać o odcinki szlaku przy dużych miastach wprowadzające i wyprowadzające podróżujących do miast.
