Kryteria Zielonych Szlaków Greenways w Europie Środkowo-Wschodniej

I. W Europie Środkowo-Wschodniej występują 3 główne kategorie zielonych szlaków:

1. Długodystansowe zielone szlaki (Long-distance Greenways)
2. Lokalne zielone szlaki (Local Greenways)
3. Miejskie zielone szlaki (Urban Greenways)

II. Kryteria zielonych szlaków – greenways (CEG):
Istnieją dwa poziomy kryteriów zielonych szlaków – greenways: kryteria ogólne (dotyczące wszystkich kategorii zielonych szlaków) oraz kryteria szczegółowe (odnoszące się do poszczególnych kategorii zielonych szlaków).

a) Kryteria ogólne (general criteria):

Zielony szlak - greenways to oznakowana w terenie trasa, która posiada odrębną nazwę (zawierającą słowo „zielony szlak” lub „greenway”), logo oraz motyw/temat przewodni. Informacje o szlaku są udostępnione w formie ulotek/map/przewodników, szlak posiada swoją stronę internetową oraz system informacji wzdłuż trasy (tablice i punkty informacyjne, etc.). Szlak spełnia podstawowe kryteria bezpieczeństwa, szczególnie dla rowerzystów i pieszych oraz jest rozwijany i zarządzany przez wiodącego koordynatora (organizacja, instytucja, samorząd lokalny, etc.) w porozumieniu i we współpracy z innymi partnerami z regionu. Szlak jest częścią istniejących lub projektowanych strategii i planów rozwoju transportu i turystyki, wpisuje się w sieć komunikacyjną i turystyczną regionu oraz poszczególnych gmin oraz jest powiązany z systemem transportu publicznego.

b) Kryteria szczegółowe (specific criteria):

i. Długodystansowe zielone szlaki (Long-distance Greenways)

Długodystansowy zielony szlak łączy kraje, regiony i główne miasta. Podstawowym jego celem jest rozwój turystyki zrównoważonej (najczęściej turystyki rowerowej, ale także wodnej, pieszej, konnej). Długodystansowe zielone szlaki muszą spełniać kryteria zarówno infrastrukturalne jak i funkcjonalne.

Kryteria infrastruktualne:

a) Zielony szlak łączy atrakcje przyrodnicze i kulturowe, miejsca ciekawe pod względem krajoznawczym, przyrodniczym, kulturowym, historycznym i społecznym – min. co 15 km;

b) Na szlaku znajdują się miejsca wypoczynkowe – min. co 20 km;

c) Na szlaku znajdują się węzłowe punkty turystyczne z dostępną bazą noclegową i żywieniową – min. co 30 km;

d) Informacje o szlaku (w formie ulotek, broszur, przewodników, map, etc.) są dostępne w punktach informacji turystycznej na szlaku oraz w sąsiednich regionach;

e) Szlak prowadzi bezpiecznymi trasami, odseparowanymi od transportu zmotoryzowanego lub spokojnymi drogami o niskim natężeniu ruchu;

f) Przynajmniej 90% szlaku posiada utwardzoną nawierzchnię umożliwiającą przejazd rowerem o każdej porze roku (dotyczy szlaków rowerowych).

Kryteria funkcjonalne:

a) W każdym mieście/wsi oraz przy atrakcji turystycznej, przez którą przebiega szlak znajduje się przynajmniej 1 tablica informacyjna opisująca szlak oraz miejsce;

b) Na szlaku znajduje się przynajmniej 1 punkt dystrybucji lokalnych produktów (sklep, warsztat, galeria, etc.);

c) Na szlaku znajduje się przynajmniej 1 punkt degustacji lokalnej/regionalnej kuchni (potrawy lub napoje);

d) Szlak oferuje możliwość zobaczenia/zwiedzenia przynajmniej jednej lokalnej inicjatywy na rzecz ochrony i interpretacji dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego;

e) Szlak prowadzi przez centra wsi/miasteczek i miast lub centra te połączone ze szlakiem za pomocą oznakowanej jego odnogi/pętli;

f) Na szlaku dostępny jest przynajmniej 1 produkt turystyczny oferowany przez lokalnego/regionalnego tour-operatora.

ii. Lokalne zielone szlaki (local Greenways)

Lokalny zielony szlak jest krótszą trasą tworzoną w większości na terenach wiejskich. Głównym celem takiego szlaku jest rozwój turystyki i rekreacji jednodniowej lub weekendowej oraz edukacja i interpretacja dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. Lokalne zielone szlaki najczęściej służą turystyce pieszej, rowerowej, konnej, narciarskiej (narciarstwo biegowe i przełajowe, etc.).

Kryteria:

a) Na szlaku znajduje się przynajmniej 1 tablica informacyjna (jeśli szlak jest pętlą) lub 2 tablice informacyjne (w przypadku szlaków liniowych);

b) Na szlaku znajduje się przynajmniej 1 punkt wypoczynkowy i/lub punkt fitness;

c) Szlak prowadzi od, do i przez centra wsi/miasta (w stosownych przypadkach);

d) Dojazd do czoła/początku szlaku jest możliwy za pomocą transportu publicznego.

iii. Miejskie zielone szlaki (urban Greenways)

Miejski zielony szlak to wielofunkcyjna ścieżka (dla pieszych, rowerzystów, rolkarzy, osób na wózkach inwalidzkich, etc.) zbudowana wzdłuż rzeki, potoku, opuszczonego traktu kolejowego lub naturalnego korytarza w przestrzeni miejskiej (park, teren zielony, etc.). Głównym celem zielonych szlaków miejskich jest bezpieczny transport, rekreacja oraz interpretacja dziedzictwa.

Kryteria:

a)Przynajmniej 90% szlaku posiada utwardzoną nawierzchnię;

b) Szlak stanowi korytarz komunikacyjny utworzony na niezależnej od transportu drogowego ścieżce służącej niezmotoryzowanym, łagodnym formom transportu;

c) Nachylenie szlaku (wielkości 0 lub kilka stopni) pozwala na korzystanie z niego przez wiele typów użytkowników, w tym osoby niepełnosprawne na wózkach inwalidzkich;

d) Na szlaku znajduje się przynajmniej 1 tablica informacyjna (jeśli szlak jest pętlą) lub 2 tablice informacyjne (w przypadku szlaków liniowych);

e) Na szlaku znajduje się przynajmniej 1 punkt wypoczynkowy i/lub punkt fitness.