SZLAK POKOJU - VIA PACIS PANNONIAE

Serbia, Chorwacja

Prezentacja szlaku

Via Pacis Pannoniae - Pannoński Szlak Pokoju to zielony szlak biegnący wzdłuż Dunaju, na terenie Serbii i Chorwacji. Na szlak składają się dwie trasy: jedna w Vojevodinie (Serbia), łącząca Novi Sad i Cenej, i druga, łącząca Osijek w Chorwacji z Somborem w Vojevodinie (Serbia). Wzdłuż szlaku zlokalizowanych jest wiele miejsc o dużej wartości historycznej i kulturowej dla tego regionu. Trasa prowadzi przez malownicze krajobrazy i tereny cenne przyrodniczo, jak np. nadrzeczne bagna w rezerwacie "Kopacki rit" (koło Osijeku w Chorwacji), rezerwat przyrody Gornje Podunavlje (niedaleko Somboru, Vojvodina, Serbia), Park Narodowy "Fruska gora" (koło Novego Sadu, Vojvodina, Serbia). Szlak jest częścią współpracy trans-granicznej, pomaga w budowaniu tolerancji i demokracji oraz w procesie demilitaryzacji obszaru, na którym w niedalekiej przeszłości trwała wojna. Symbolizuje most porozumienia i współpracy, łączący pannońskie regiony (Baranja i Slavonia w Chorwacji, Vojvodina w Serbii).

Projekt utworzenia zielonego szlaku pokoju oparty jest na partnerskiej współpracy, w którą zaangażowane są organizacje z krajów Europy południowo-wschodniej (Zielona Sieć Vojvodina (Green Network of Vojvodina - GNV) z Serbii, lider projektu; Organizacija za gradjanske inicijative - OGI, Osijek, Chorwacja; Zeleni Osijek - ZO, Osijek, Chorwacja; Centar za Mir, Nenasilje i Ljudska Prava - CMNLP, Osijek, Chorwacja), organizacja z Europy Środkowej (Nadace Partnerstvi - Czeska Fundacja Partnerstwo dla Środowiska) oraz organizacja charytatywna ze Stanów Zjednoczonych (Project for Public Spaces - PPS).Trasa szlaku prowadzi z Novego Sadu w Serbii wzdłuż Dunaju, do miejscowości Futog i Backa Palanka. Następnie przekracza Dunaj i granicę serbsko-chorwacką. W Chorwacji, szlak biegnie przez Ilok i Vukovar, do miasta Osijek i jego okolic (m.in. nadrzecznych bagien w rezerwacie Kopacki Rit). Dalej, trasa zakręca łukiem, przecinając Dunaj i granicę, powraca do Serbii, prowadząc do miejscowości Apatin i Sombor. Szlak biegnie do Suboticy, skąd powraca do Novego Sadu (region Cenej).

Pierwszy odcinek szlaku, łączący Osijek w Chorwacji z Somborem w Serbii (Vojvodina), o długości 80 km, został już oznakowany i wyposażony w miejsca odpoczynku. Trasa prowadzi przez jedne z najlepiej zachowanych obszarów przyrodniczych nad Dunajem, takie jak rezerwaty przyrody Kopački Rit i Gornje Podunavlje, oraz umożliwia poznanie tradycji różnych grup etnicznych, zamieszkujących te tereny. Podróżując szlakiem, turyści mają okazję spróbować lokalnych potraw, odkryć tradycyjne rękodzieło, poznać dziedzictwo kulturowe i historyczne regionu. Mogą też skorzystać z licznych dodatkowych atrakcji, jak np. wycieczki łódką lub powozem konnym.

Trasa rowerowa rozpoczyna się w Osijeku po prawej stronie głównej drogi prowadzącej na północ, obok mostu nad rzeką Dravą. W Somborze, trasa zaczyna się przy pomniku Św. Floriana na ulicy Batina.

Pannoński Szlak Pokoju łączący Osijek i Sombor powstał w ramach trans-granicznego projektu pt. "Współpraca trans-graniczna i pojednanie" ("The Cross Border Cooperation and Reconciliation"), który otrzymał wsparcie i dofinansowanie od CRS (Catholic Relief Services) oraz USAID (United States Agency for International Development). W koordynację działań zaangażowanych było kilka organizacji i instytucji lokalnych, m.in. Stowarzyszenie Ekologiczne, Zielony Osijek i Zielona Sieć Vojvodina oraz władze lokalne w Osijeku i Somborze.

Idea utworzenia sieci szlaków rowerowych na terenach regionów pannońskich w Chorwacji, Serbii i na Węgrzech, pod wspólną nazwą Pannoński Szlak Pokoju - Via Pacis Pannoniae, powstała w 2004r., jako wspólny pomysł organizacji Zielona Sieć Vojvodina i Zielony Osijek. Wsparcie ze strony Balkan Trust for Democracy umożliwiło realizację tej idei, przy zaangażowaniu społeczności lokalnych. Pannoński Szlak Pokoju powstaje, aby łączyć ludzi, pomóc w zachowaniu dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego regionu oraz przyczynić się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju obszarów naddunajskich. Trasa rowerowa z Osijeku do Sombora jest trzecim trans-granicznym szlakiem pokoju na świecie.

Główne atrakcje turystyczne i ważniejsze miejscowości wzdłuż szlaku (dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe itd.)

Park narodowy Kopački rit

Podmokłe tereny, leżące u zbiegu rzek Drava i Dunaj w północno-wschodniej Chorwacji, to jedne z największych w Europie bagien nadrzecznych, o powierzchni ponad 23,000 hektarów. Żyje tu ponad 285 gatunków ptaków, w tym gatunki zagrożone, jak np. orzeł (Haliaeetus Albicilla), czarny bocian i sokół stepowy. Na mokradłach można też zobaczyć wiele innych zwierząt, np. stada jeleni, dziki i wydry.

Rezerwat przyrody Gornje Podunavlje

Gornje Podunavlje to najlepiej zachowany obszar bagnisty zlokalizowany nad Dunajem w Serbii, o powierzchni 19,648 hektarów. Dwa duże mokradła w Monoštorski i w Apatinski są ciekawe zarówno ze względu na dużą bioróżnorodność, jak również lokalne tradycje i kulturę. Turyści mogą tam obserwować bogatą faunę i florę terenów podmokłych oraz rzadkie gatunki ptaków, a jednocześnie poznać lokalne tradycje połowu ryb. Rezerwat Gornje Podunavlje uznano za jedno z naturalnych siedlisk o światowym znaczeniu.

Obydwa rezerwaty umożliwiają kontakt z dzika przyrodą ostatnich zachowanych naddunajskich terenów bagiennych miłośnikom przygód, przyrody i ornitologom.

Główne atrakcje turystyczne:

• Park Narodowy Kopački rit - podmokłe tereny, leżące u zbiegu rzek Drava i Dunaj w północno-wschodniej Chorwacji, to jedne z największych w Europie bagien nadrzecznych, o powierzchni ponad 23,000 hektarów. Żyje tu ponad 285 gatunków ptaków, w tym gatunki zagrożone, jak np. orzeł (Haliaeetus Albicilla), czarny bocian i sokół stepowy. Na mokradłach można też zobaczyć wiele innych zwierząt, np. stada jeleni, dziki i wydry.
• Rezerwat przyrody Gornje Podunavlje - Gornje Podunavlje to najlepiej zachowany obszar bagnisty zlokalizowany nad Dunajem w Serbii, o powierzchni 19,648 hektarów. Dwa duże mokradła w Monoštorski i w Apatinski są ciekawe zarówno ze względu na dużą bioróżnorodność, jak również lokalne tradycje i kulturę. Turyści mogą tam obserwować bogatą faunę i florę terenów podmokłych oraz rzadkie gatunki ptaków, a jednocześnie poznać lokalne tradycje połowu ryb. Rezerwat Gornje Podunavlje uznano za jedno z naturalnych siedlisk o światowym znaczeniu. Obydwa rezerwaty umożliwiają kontakt z dzika przyrodą ostatnich zachowanych naddunajskich terenów bagiennych miłośnikom przygód, przyrody i ornitologom.
• Park Narodowy Fruska Gora - Fruska Gora to pojedynczy ostaniec na Równinie Pannońskiej. Tereny parku obejmują górę z jej stromymi zboczami oraz rozciągają się ku północy i południu, wzdłuż biegu rzeki. Obszar ten, ze względu na swoją budowę i historię geologiczną oraz specyficzny mikroklimat stanowi dużą atrakcję dla turystów.
• Wędrówki piesze i konne w Zlatnej Gredzie w Chorwacji ('Zlatna Greda');
• Wycieczki rowerowe wzdłuż dolin rzecznych;
• Wędrówki przyrodnicze z wykwalifikowanym przewodnikiem - fotografowanie i tropienie jeleni i ptaków (Kopacki rit - Chorwacja, Gornje Podunavlje - Serbia);
• Pannońska muzyka, wino i loklane tradycje;
• Zabytkowe kościoły katolickie i protestanckie, zabytkowe cerkwie;
• Twierdza Petrovaradin pochodząca z XVIII wieku - jeden z największych zamków w Europie;
• Twierdza pochodząca z XI wieku (Bač);
• Stare Miasto w Osjeku (XVIII wiek);
• Galerie sztuki i pracownie artystów;
• EXIT - festiwal muzyki rockowej i popowej;
• Turystyka wiejska w Backim Monostorze (Backi Monostor);· Warsztaty rękodzielnicze;
• Loty turystyczne (Kopacki rit, Novi Sad i Fruska Gora);
• Jesienne i wiosenne wyprawy fotograficzne - „polowania" z aparatem fotograficznym;· Lokalna kuchnia stanowiąca mieszankę tradycji kulinarnych różnych narodów i kultur; · Wędkarstwo (pstrągi i lipienie), itd.
  

Główne miejscowości:

Szlak prowadzi przez małe i spokojne wsie, jak również przebiega przez kilka większych miast: Sombor, Apatin, Osijek, Vukovar, Bač, Bačka Palanka, Novi Sad. Najwygodniej podróż szlakiem można rozpocząć w jednym z następujących miast: Sombor (Serbia), Osijek (Chorwacja) i Novi Sad (Serbia). Do każdego z nich można dojechać komunikacją publiczną.

Ogólna charakterystyka szlaku

Geograficzny przebieg szlaku (główne miejscowości, początek i koniec szlaku) - miejscowości, przez które przebiega szlak:

Oś główna szlaku: Sombor - Backi Monostor - Bezdan (przejście graniczne z Chorwacją) - Batina - Zmajevac - Bilje - Osijek - Bogojevo (przejście graniczne z Serbią) - Karavukovo - Bodjani (przejście graniczne z Chorwacją) - Vukovar (przejście graniczne z Serbią) - Bodjani - Plavna - Bac - Backa Palanka - Ilok - Novi Sad - Cenej.

Długość - 272 km, w tym 252 km - drogi lokalne o niskim natężeniu ruchu (oś główna szlaku) + 20 km - drogi polne i leśne (6 tras lokalnych).

Nawierzchnia - drogi o utwardzonej nawierzchni (oś główna szlaku).

104 znaki(14 wsi, 6 w Serbii, 3 w Chorwacji).

9 miejsc wypoczynkowych

Maksymalna odległość miedzy dwoma miejscowościami 15 km

Informacje o rozkładach jazdy komunikacji publicznej: kolej (http://www.serbianrailways.com), lokalne połączenia autobusowe i minibusy (http://www.dunav-info.org), regionalne połączenia autobusowe (http://www.gspns.co.yu/redvoznje.php?rv=rvmd)

Dostępne mapy i przewodniki

Przewodnik z mapą szalku „Greenways Via Pacis Pannoniae" - trasa Osijek-Sombor zostałwydany w języku angielskim, chorwackim i serbskim. Jest dostępny w agencjach turystycznych w Somborze i Osijeku. Mapa szalku „Greenways Via Pacis Pannoniae" - trasa przez Cenej, koło Novego Sadu. Więcej informacji: www.zelenamreza.org.yu i www.danubegreenways.com.

Kontakt z organizacją zarządzającą szlakiem (w języku angielskim, serbskim i chorwackim)

Dusko Medic, Koordynator Greenway, Zielona Sieć Vojvodina, Pasiceva 24, 21000, Novi Sad, Serbia

tel./fax: + 381 21 6611 484, kom: + 381 63 47 69 21,

e-mail: dusko.medic@gmail.com

web site: www.zelenamreza.org.yu.